ایده آلیسم ( Idealism )
ایده آلیسم یکی از قدیمی ترین نظام های فلسفی غرب است که ریشه در تعلیمات سقراط و افلاطون دارد .
واقعیات تنها تصورات ما از جهان و «ذهن روحانی» هستند .
امروز فن بیرون کشیدن معرفت از فرد از طریق سؤال و جواب به نام «روش تدریسی سقراطی» مشهور است .
ایده آلیست انسان را به صورت موجود «روحانی» ــ یعنی معنوی ، در نظر می گیرد که اولین قصد وی در زندگی فهمیدن ماهیّت یکتائی خودش است . آموزش و پرورش باید به او در این کوشش یاری کند تا بتواند به ماهیت خود پی برد . در این مکتب یادگیرندگان به عنوان انباری از اطلاعات در نظر گرفته نمی شوند ، بلکه به صورت افرادی در نظر گرفته می شوند که مطابق با توانایی های ذاتی خود در جستجوی مال شخصی و تحقق ذات خود هست.
به این اعتبار ، موضوع درسی هدف نیست بلکه وسیله ای است که از طریق آن یادگیرنده ارادۀ آزاد خود را تجربه می کند و به ماهیت فردی خود پی می برد .برای ایده آلیست ارزش ها مطلق و غیر قابل تغییر هستند . تنها فهم انسان از ارزش هاست که تغییر می یابد .
ایده آلیست پیوسته در جستجوی و توسعۀ روشهای متعدد خود رهبری شاگرد است ، اما اساس توفیق وی ، به طور مسلم معلّم است که به عنوان الگویی ، از طریق یاری دادن به دانش آموز برای رسیدن به رشد ذهنی و روحی به وسیله «قوای فزاینده استدلال» خدمت می کند .
به این ترتیب ، معلم به عنوان فرد مسئول برای رشد دادن توانایی های موجود در فرد در نظر گرفته می شود ، نه به عنوان کسی که معرفت و دانستنیها را به ذهن او بریزد .
رغبت های شاگردان اساس آموزش و پرورش خوب و مبانی روش تدریس است .معلم ایده آلیست شخص پرهیزکار و بافضیلتی است .
معلم ایده آیست رفتار خود را به طور انتقادی مورد ارزیابی قرار می دهد و سعی می کند معیارهای ثلبتی را در طرز رفتار ارائه دهد .
برنامۀ درسی ایده آلیسم فرصت هایی برای یادگیرندگان فراهم می آورد تا از ذهن فعال خود برای تعقل ، استدلال ، و کشف واقعیت های شخصی استفاده کند . برنامۀ درسی مبتنی بر نمادها و افکار بوده ، شامل موضوع هایی درباره ادبیات و علوم انسانی ، ریاضیات ، دین ، تاریخ ، وفلسفه می باشد .
ایده آلیست معتقد است که نیازها و طبیعت انسان در هر جامعه و هر زمان مشترک و یکسان هستند . بنابراین ، وظیفه یا کنش آموزش و پرورش حفظ محتوای موضوع های درسی ثابتی است که برای رشد ذهن فرد ضروری هستند
مشخصات عمده برنامۀ ایده آلیسم به طور خلاصه از این قرار است :
۱ــ موضوع های ثابت واجباری
2ــ تفاوتهای فردی
3ــ انتخاب اخلاقیات
4ــ توسعۀ فرهنگ
5ــ سازمان موضوع درسی
6ــ ارزشیابی یادگیرنده به طور ذهنی است نه عینی