مقدمه:

 پژوهشگران اظهار داشته اند كه یادگیری یك فرایند اجتماعی است و فعالیت های یادگیری برای رسیدن به مرحله ی تولید دانش و اطلاعات حیاتی است. در سال های اخیر بسیاری از معلمان فواید و اثرگذاری های راهبردهای یادگیری را از طریق همیاری دریافته اند. یادگیری از طریق همیاری یك قالب یا چهارچوب آموزشی است كه در آن گروه های دانش آموزی ناهمگن از سوی معلم شكل داده می شوند و به فعالیت می پردازند.


هدف:

 هدف نهایی از كاربست الگوی تدریس یادگیری از طریق همیاری دستیابی به فعالیت های عالی ذهنی است. در واقع با وجود تفاوت های موجود در روش اجرای الگو، پنج عنصر در استفاده از الگوی یادگیری از طریق همیاری بسیار اساسی به نظر می آید:


همبستگی مثبت، مسئولیت فردی، تعامل چهره به چهره، مهارت های اجتماعی و پردازش گروهی. این عناصر معلم را از سخنرانی صرف و دانش آموز را از تكرار بی مورد آموخته هایش رها می سازد. افزون بر این، یاگیری از طریق همیاری فرصت هایی را پدید می آورد كه یادگیرندگان بتوانند در موقعیت هایی چون كارگروهی، ارتباطات، ایجاد هماهنگی اثرگذار و تقسیم كار موفق شوند. بنابراین، مشاهده می شود كه دانش آموز در گروه های یادگیری از طریق همیاری باید بیش از یادگیری در قالب الگوهای دیگر به فعالیت بپردازند.
امروزه، متخصصان آموزش و پرورش الگوهای گوناگونی را برای همیاری به كار می برند ولی مراحل اساسی اجرای الگو به صورت  زير است:

مراحل اجرای الگو :

۱- ابتدا گروه ها شكل مي گيرند. گروه هاي ناهمگن كه داراي اطلاعات و توانايي هاي مختلف، گوناگون و متنوع هستند، مؤثرتر خواهند بود. در يادگيري از طريق همياري، تفاوت افراد گروه باعث كارآمدشدن يادگيري مي شود. توجه داشته باشيد كه يكي از هدف هاي يادگيري از طريق همياري اين است كه دانش آموزان يادبگيرند با هر كسي كار كنند.
(اگر هدف تسلط در مهارت هاي خاصي باشد، مي توان از گروه همگن استفاده كرد) پس از تشكيل گروه ها معلم به كمك دانش آموزان قوانيني را تدوين مي كنند كه بهتر است تعداد آنها محدود باشد (حدود 3 تا 5 قانون)

 
كلاس بايد در مورد اين قوانين توافق كند. اين قوانين را مي توان در تابلوي كلاس نصب كرد.
نمونه هاي اين قوانين عبارتند از:
- گروه هاي مختلف نمي توانند با همديگر صحبت كنند.
- همه عضوي از گروهند و در كارها همه بايد شركت كنند و سهيم شوند.
- اول سؤالات خود را از اعضاي گروهتان بپرسيد بعد از معلم سؤال كنيد.

 
2- در اين مرحله معلم حدود 15 دقيقه درباره ي هدف هاي مهم درس، انتظاراتي كه از دانش آموزان در پايان جلسه وجود دارد و مطالب اصلي درس كه نياز به توضيح دارد صحبت مي كند (اهداف را بهتر است به طور غيرمستقيم مثلا˝ از طريق پرسش، فعاليت و يا حتي عكس مطرح نمود)


3- در مرحله ي سوم به دانش آموزان فرصت داده مي شود كه در يك زمان مشخص روي مطالب و يا فعاليت هايي كه در اختيار آنها گذاشته شده در گروه هاي خود تمرين و كار كنند. تنظيم و كنترل وقت در اين مرحله لازم است و معلم با حضور در گروه هاي مختلف ضمن ارزشيابي غير محسوس از كار گروه ها در صورت ضرورت راهنمايي هاي لازم را انجام مي دهد.


4- در اين مرحله نتايج كار گروه ها به نمايش گذاشته خواهد شد. براي نمايش كار گروه ها روش هاي مختلفي وجود دارد مثلا" مي توان از مدير هر گروه خواست تا در يك زمان مشخص و كوتاه نتايج كار گروه خود را ارائه دهد و سپس معلم يا ساير گروه ها مي توانند پرسش هايي از وي يا ساير اعضاي گروهش داشته باشند. روش ديگر اين است كه هر گروه نتايج كار خود را روي يك برگه يا مقوا به صورت نوشته، نمودار يا نقاشي به تصوير درآورده و اين برگه ه1- ابتدا گروه ها شكل مي گيرند. گروه هاي ناهمگن كه داراي اطلاعات و توانايي هاي مختلف، گوناگون و متنوع هستند، مؤثرتر خواهند بود. در يادگيري از طريق همياري، تفاوت افراد گروه باعث كارآمدشدن يادگيري مي شود. توجه داشته باشيد كه يكي از هدف هاي يادگيري از طريق همياري اين است كه دانش آموزان يادبگيرند با هر كسي كار كنند.


(اگر هدف تسلط در مهارت هاي خاصي باشد، مي توان از گروه همگن استفاده كرد) پس از تشكيل گروه ها معلم به كمك دانش آموزان قوانيني را تدوين مي كنند كه بهتر است تعداد آنها محدود باشد (حدود 3 تا 5 قانون)
كلاس بايد در مورد اين قوانين توافق كند. اين قوانين را مي توان در تابلوي كلاس نصب كرد.


نمونه هاي اين قوانين عبارتند از:
- گروه هاي مختلف نمي توانند با همديگر صحبت كنند.
- همه عضوي از گروهند و در كارها همه بايد شركت كنند و سهيم شوند.
- اول سؤالات خود را از اعضاي گروهتان بپرسيد بعد از معلم سؤال كنيد.


2- در اين مرحله معلم حدود 15 دقيقه درباره ي هدف هاي مهم درس، انتظاراتي كه از دانش آموزان در پايان جلسه وجود دارد و مطالب اصلي درس كه نياز به توضيح دارد صحبت مي كند (اهداف را بهتر است به طور غيرمستقيم مثلا˝ از طريق پرسش، فعاليت و يا حتي عكس مطرح نمود)


3- در مرحله ي سوم به دانش آموزان فرصت داده مي شود كه در يك زمان مشخص روي مطالب و يا فعاليت هايي كه در اختيار آنها گذاشته شده در گروه هاي خود تمرين و كار كنند. تنظيم و كنترل وقت در اين مرحله لازم است و معلم با حضور در گروه هاي مختلف ضمن ارزشيابي غير محسوس از كار گروه ها در صورت ضرورت راهنمايي هاي لازم را انجام مي دهد.


4- در اين مرحله نتايج كار گروه ها به نمايش گذاشته خواهد شد. براي نمايش كار گروه ها روش هاي مختلفي وجود دارد مثلا" مي توان از مدير هر گروه خواست تا در يك زمان مشخص و كوتاه نتايج كار گروه خود را ارائه دهد و سپس معلم يا ساير گروه ها مي توانند پرسش هايي از وي يا ساير اعضاي گروهش داشته باشند. روش ديگر اين است كه هر گروه نتايج كار خود را روي يك برگه يا مقوا به صورت نوشته، نمودار يا نقاشي به تصوير درآورده و اين برگه ها روي تابلو يا ديوار كلاس نصب شده و در معرض ديد و نقادي ساير گروه ها قرار گيرد


5- در آخرين مرحله كه مرحله ي ارزشيابي است معلم كار گروه ها را مورد ارزشيابي قرار مي دهد. در اين مرحله معلم مي تواند از چك ليست هايي كه در اختيار دارد استفاده كند و اهداف دانشي، مهارتي و نگرشي را مورد نظر قرار دهد. همچنين براي ارزشيابي مي توان از گروه ها كمك گرفت و با كمك گروه ها معيارهايي براي ارزشيابي تدوين نمود و براساس اين معيارها حتي خود گروه ها مي توانند به ارزشيابي از كار خود (خودارزشيابي) بپردازندا روي تابلو يا ديوار كلاس نصب شده و در معرض ديد و نقادي ساير گروه ها قرار گيرد